Zioła na zdrowie – szałwia lekarska
14 maja 2012
W starożytnym Egipcie uważano ją za afrodyzjak, w Grecji jako remedium na ukąszenie węża, problemy z pamięcią i wzrokiem, a arabscy medycy wierzyli, że przedłuża życie.
Na całe zło
Nazwa łacińska Salvia pochodzi od słowa salvare – oznacza ono zbawiać, ratować, leczyć. W starożytnym Rzymie, jak równiez w średniowieczu, przypisywano jej liczne właściwości magiczne – miała chronić przed demonami, a nawet wskrzerzać zmarłych. Jednocześnie uważano ją za uniwersalny lek na przeróżne dolegliwości.
Olejek – przeciwzapalnie
Współcześnie podstawowe zastosowanie szałwi opiera się na właściwościach przeciwbakteryjnych i przeciwzapalnych jej olejku eterycznego, a także ściągającym działaniu garbników.
Wykorzystywana jest głównie do płukania jamy ustnej przy różnych infekcjach czy ropnych zapaleniach dziąseł, ale stosuje się ją również w przypadku stanów zapalnych pochwy czy w formie okładów na drobne zranienia.Bywa pomocna w leczeniu grzybic.
Na trawienie
Dzięki zawartemu w szałwii glikozydowi i olejkowi eterycznemu wyciąg z tej rośliny ma korzystny wpływ na układ pokarmowy – przyśpiesza trawienie, reguluje pracę jelit, łagodzi stany zapalne przewodu pokarmowego. Jednocześnie zwiększa metabolizm substancji toksycznych w wątrobie, chroniąc organizm przed ich negatywnymi skutkami. Ponadto wyciąg z szałwii w nieznacznym stopniu obniża poziom glukozy we krwi, dlatego wykorzystuje się ją jako lek pomocniczy w cukrzycy.
Na nadmierne pocenie
Szałwia pomaga w przypadkach nadmiernej potliwości, np. na tle nerwowym lub spowodowanym nadczynnością tarczycy, hamuje wydzielanie mleka u kobiet karmiących, co bywa przydatne w przy nadmiernej laktacji, zmniejsza wydzielanie śliny. Można ją również stosować w celu ograniczenia przetłuszczania się włosów.
Przyprawa do mięs i deserów
Liście szałwii, zebrane przed kwitnieniem, można stosować jako przyprawę do sałatek, dań z kapusty i grochu, ryb wędzonych, dziczyzny. Nadaje się również do ciast i deserów. Należy jednak używać jej w małych ilościach, ponieważ ma lekko gorzki smak, a jej zapach może dominować nad właściwą potrawą. Suszona szałwia ma intensywniejszy smak niż świeża.
Rodzaje szałwii
Poza szałwią lekarską (S. officinalis) popularnością cieszy się również mniej znana szałwia muszkatałowa (S. sclarea) – ze względu na zapach, stosuje się ją głównie w kosmetyce i perfumerii, jak również do przyprawiania alkoholi.
Warto też wspomnieć o szałwii wieszczej (S.divinorum) – dzięki zawartości psychoaktywnych substancji ma właściwości halucynogenne, uznawana jest za środek odurzający i w Polsce zakazana. Jednak trwają badania nad wykorzystaniem jej w leczeniu m. in. depresji, choroby Alzheimera i schizofrenii.
