Zęby w pigułce

21 października 2012

Gdy są zdrowe, najczęściej ich nie doceniamy. Gdy pojawiają się pierwsze problemy, bagatelizujemy je. Gdy jest już za późno, żałujemy, że nie dbaliśmy o nie wcześniej.

Nie tylko orzech do zgryzienia

Zęby to naturalny skarb naszego ciała, któremu należy się szczególna troska. Powiedzieć, że służą do gryzienia, byłoby dużym uproszczeniem.

Zależnie od budowy i położenia pełnią odmienne funkcje. Przednie, ostre siekacze, mają kształt przypominający dłuto i służą do odcinania kawałków pokarmu.

Pierwotną funkcją stożkowatych kłów było rozrywanie mięsa, ale w dobie powszechnego użycia noży i widelców „trójki” chwytają i przytrzymują pokarm. Zęby przedtrzonowe – „czwórki” i „piątki”– oraz zęby trzonowe – następne trzy w szczęce i żuchwie– służą do miażdżenia i rozcierania jedzenia i w tym celu zaopatrzone są w liczne guzki na powierzchni żującej.

Poza podstawowym znaczeniem zębów w spożywaniu posiłków, odgrywają one również istotną rolę w kontaktach międzyludzkich. We wszelkiego rodzaju spotkaniach pierwsze wrażenie jest niezwykle ważne, a o jego sukcesie stanowi między innymi piękny, zdrowy uśmiech.

Zęby pod lupą

Część zęba, którą widzimy, to jego korona – wystaje ponad dziąsło i jest pokryta szkliwem. Poniżej znajduje się wąska szyjka, a zaraz za nią- korzenie. Te ostatnie stanowią aż dwie trzecie zęba i zapewniają mu stabilne położenie. Różne rodzaje zębów mają inną ilość korzeni – od jednego do trzech.

Naturalną barierą chroniącą wnętrze zęba przed bakteriami jest szkliwo. Ze wszystkich tkanek ludzkiego organizmu jest ono najtwardsze i najbardziej zmineralizowane.

Próchnica może jednak je zniszczyć, jeśli nie będziemy odpowiednio dbać o higienę. Ponadto spożywanie produktów o wysokiej kwasowości, takich jak owoce, soki i napoje gazowane, czasowo osłabia szkliwo.

Dlatego należy po zjedzeniu podobnych pokarmów odczekać godzinę, zanim umyje się zęby. Szkliwo chroni przed bakteriami zębinę, która wypełnia większość zęba.

W samym środku komory zęba występuje miękka tkanka, zwana miazgą. W niej właśnie znajdują się naczynia krwionośne, odżywiające zęby oraz nerwy. Jeśli czujemy ból, oznacza to prawdopodobnie, że próchnica dotarła już do miazgi.

Nie zapominajmy o dziąsłach i języku!

Poza zębami, w jamie ustnej człowieka jest jeszcze kilka istotnych elementów, o które warto zadbać, między innymi dziąsła. Ich podrażnienie, obrzęk, krwawienie z nich, oznaczają stan zapalny, spowodowany infekcją bakteryjną. Bakterie atakują tkankę między zębem a dziąsłem, co wpływa na stabilność zębów, a w krańcowych przypadkach prowadzi do ich wypadania. Najlepszym sposobem przeciwdziałania zapaleniom dziąseł jest regularna higiena jamy ustnej, dokładne szczotkowanie i stosowanie płynów antybakteryjnych.

Inną częścią jamy ustnej, o którą musimy szczególnie zadbać, jest język. Na jego oczyszczanie zwraca się aktualnie coraz większą uwagę. I słusznie, gdyż na języku również gromadzą się bakterie, które wraz z pozostałymi resztkami jedzenia są odpowiedzialne za nieprzyjemny zapach z ust, zwiększają także ryzyko próchnicy zębów. Język powinniśmy szczotkować, możemy też wymiatać z niego brud- z tyłu do przodu za pomocą specjalnych gumek, w które zaopatrzonych jest większość nowoczesnych szczoteczek.

Zdrowy uśmiech

W natłoku codziennych spraw łatwo zapomnieć, jak ważna jest higiena jamy ustnej. Efektem tego jest próchnica, która dotyczy aż 99% kobiet i mężczyzn w naszym kraju. Warto pamiętać o odwiedzaniu dentysty przynajmniej raz na pół roku. Im częściej będziemy się z nim spotykać, tym mniej bolesne będą te wizyty. Zdrowe zęby to nie tylko komfort przeżuwania, ale wyraz dbałości o własny wizerunek. Piękny, biały uśmiech pozytywnie nastawia do nas cały świat.

Sześć zasad dbania o zęby

1. Szczotkuj zęby przynajmniej przez trzy minuty, okrężnymi ruchami od dziąseł do korony zęba, z przodu, z tyłu i od góry.

2. Wymieniaj szczoteczkę co trzy miesiące, używaj odpowiednio dobranej pasty do zębów i płynu do płukania jamy ustnej.

3. Używaj nitki do zębów, przesuwając ją delikatnie w jedną i drugą stronę we wszystkich przestrzeniach międzyzębowych.

4. Zadbaj również o język, wymiatając kilkakrotnie brud specjalną końcówką szczoteczki, od tyłu do przodu języka.

5. Nie lekceważ krwawienia i obrzęku dziąseł, zadbaj szczególnie o higienę i zwróć się z tym problemem do stomatologa.

6. Regularnie odwiedzaj dentystę co kilka miesięcy, nie czekaj, aż zęby zaczną boleć.

Martyna Miernik