Na zaparcia

16 lipca 2012

Zaparcia to jedno z najczęstszych zaburzeń układu pokarmowego, kolejna choroba cywilizacyjna naszych czasów. Co robić, by jej przeciwdziałać? Dlaczego zaparcia są groźne?

Każdy organizm jest inny

Zdrowy organizm wypróżnia się przynajmniej raz na dobę. Nie można jednak przyjąć tego faktu jako typowego zjawiska dla każdego człowieka. Zdarza się, że jedni czynią to trzy razy dziennie, inni tylko trzy razy w tygodniu. I w dalszym ciągu mieści się to w granicach normy. Gdy proces ten nie następuje, mówimy o zaparciach. Towarzyszą im również inne dolegliwości, takie jak: wzdęcia, gazy, uczucie niecałkowitego wypróżnienia, bóle brzucha i zmniejszone łaknienie.

Bolesne przyczyny

Przyczyn zatwardzenia jest wiele. Lekarze dzielą je na: mechaniczne, czynnościowe i toksyczne. Do pierwszej grupy  (mechaniczne) zalicza się wszelkie problemy związane z mechaniczną przeszkodą w świetle jelita, utrudniającą przemieszczanie się treści jelitowej. Należą do nich choroby nowotworowe przewodu pokarmowego, a także nacieki z zewnątrz, blizny pooperacyjne oraz stany zapalne jelit.

Zaparcia czynnościowe, zwane również chorobowymi, związane są z osłabioną perystaltyką jelit, która utrudnia przesunięcia treści jelitowej w dół przewodu pokarmowego. Ten stan towarzyszy człowiekowi podczas gorączki, wyniszczenia organizmu oraz wtedy, kiedy choroba wymaga bezwzględnego leżenia.

Ostatnia grupa przyczyn (toksyczne) najczęściej związana jest z działaniem substancji zewnątrzpochodnych. Zaparcia powstają wtedy w wyniku niepożądanych działań niektórych leków, a także na skutek zatrucia metalami ciężkimi.

Za mało błonnika, za mało ruchu

Złe nawyki żywieniowe, siedzący tryb życia, nieustający stres i nieregularne spożywanie posiłków to kolejne przyczyny powstawania zaparć. Dieta obfita w cukry i tłuszcz nie sprzyja pokonaniu tego problemu. Dlatego też warto spożywać jak najwięcej produktów bogatych w naturalny błonnik, czyli owoców i warzyw oraz razowego pieczywa, płatków owsianych, brązowego ryżu czy razowego makaronu.

Błonnik pełni funkcję „miotełki” – usuwa resztki pokarmowe, zwiększa objętość stolca, ułatwia jego przechodzenie przez jelita oraz pomaga ostateczne produkty przemiany materii wydalić z organizmu. Dietetycy zalecają, by spożywać od 20-40 gram błonnika dziennie. Nie należy również zapominać o piciu ok. 2 litrów wody mineralnej i płynów oraz spożywaniu probiotyków, czyli żywych kultur bakterii w postaci kefirów, maślanki, czy jogurtów.

Domowe sposoby

Ziołolecznictwo proponuje wiele metod zwalczania zaparć. Napary z melisy, mięty pieprzowej czy senesu potrafią uzupełnić niedobory błonnika w organizmie i usprawnić pracę jelit. Innym sposobem jest spożywanie od czasu do czasu suszonych owoców, takich jak śliwki, morele, figi czy rodzynki. Równie skuteczna może okazać się specjalnie zrobiona mikstura, przygotowana z łyżki siemienia lnianego zalanego szklanką wody. Pozostawiamy ją na 2-3 godziny, by ziarna napęczniały. Można popić ją obficie wodą.

Kiedy do lekarza?

Jeśli mimo stosowania odpowiedniej diety, aktywności ruchowej, prawidłowego snu oraz picia odpowiedniej ilości płynów nadal odczuwamy dyskomfort, powinniśmy skontaktować się z lekarzem. Wszelkie zaniedbania mogą prowadzić do poważnych schorzeń np. jelita grubego, żylaków odbytu (hemoroidów), a nawet chorób nowotworowych. Pamiętajmy, że także stosowanie przez dłuższy czas środków przeczyszczających bez kontroli lekarskiej jest niewskazane.

Pamiętaj:

1. Jedz powoli i dokładnie przeżuwaj pokarm!
2. Posiłki spożywaj zawsze o stałych porach!
3. Wypróżniaj się najlepiej rano, po śniadaniu!

Unikaj:

• białego ryżu
• czerwonego wina
• kawy
• kakao
• mocnej czarnej herbaty
• napojów słodzonych i gazowanych
• białego pieczywa

Anna Rytel